Overtuigingen over spijsvertering - waar of niet waar?
Geen andere onderwerpen worden vaker besproken dan het weer en de spijsvertering. Over onze spijsvertering doen echter veel halve waarheden en leugens de ronde. Sommige mythen vertellen de waarheid, andere zijn gedeeltelijk waar, maar vele hebben het volledig bij het verkeerde eind.
Deze bewering is niet juist. Het is waar dat vezels de spijsvertering stimuleren. Maar “hoe meer, hoe beter” geldt niet voor voedingsvezels. De optimale hoeveelheid is 30 g per dag. Mensen die vatbaar zijn voor spijsverteringsproblemen, hebben er baat bij om licht verteerbare vezels eten, zoals je deze bijvoorbeeld kan vinden in aardappelen, sla of fijn volkorenbrood. Koolsoorten, peulvruchten of grof volkorenbrood zijn voor hen dan weer geen goed idee.
Deze bewering is niet juist. Een typisch voorbeeld is de aanbeveling om na het genieten van een lekkere kaasfondue een digestief te drinken. Net dit onderwerp werd bestudeerd door wetenschappers. 20 mensen namen deel aan het onderzoek. Ze werden verdeeld in vier groepen: de eerste groep dronk zwarte thee bij de fondue en water op het einde, de tweede groep eerst witte wijn gevolgd door een digestief, de derde groep zwarte thee en een digestief, en de vierde groep witte wijn en water. De onderzoekers ontdekten dat de maaglediging van de wijn- en digestiefdrinkers meer dan zes uur duurde, terwijl dit bij de theedrinkers slechts ongeveer vier uur duurde.
Conclusie: een hoog alcoholpercentage tijdens of na een maaltijd zorgt voor een prettig en ontspannen gevoel, maar het lichaam houdt zich vooral bezig met het afbreken van de alcohol waardoor de spijsvertering vertraging oploopt.
Deze populaire wijsheid is gedeeltelijk juist. Een korte rustperiode na een maaltijd helpt om de spijsvertering op gang te brengen, maar beweging is ook goed voor de spijsvertering. Echter, intensieve sportactiviteiten zoals bijvoorbeeld hardlopen na het eten dienen te worden vermeden. Anders wordt het bloed dat nodig is voor het verteren van voedsel naar de spieren getransporteerd die ook om zuurstofrijk bloed vragen. Hierdoor wordt de spijsvertering geremd en kunnen maag-darmklachten ontstaan.
Deze bewering is niet juist. Deze mythe is ontstaan omdat bananen kunnen helpen tegen diarree. Bananen hebben een natuurlijk regulerend effect op de spijsvertering. Ze bevatten spijsverteringsvezels, waaronder relatief veel pectine. Pectine is een plantaardige polysacharide die onverteerbaar is voor de mens en de eigenschap heeft om gels te vormen. In het geval van diarree kunnen ziekteverwekkers worden ingevangen en beter worden afgevoerd. Een tekort aan magnesium kan misselijkheid en diarree veroorzaken. Omdat bananen relatief veel magnesium bevatten, kan hun consumptie in dergelijke gevallen ook een positief effect hebben.
Dit is niet juist. In de traditionele hindoeïstische behandelmethoden van Ayurveda werd de zogenaamde ‘zuivering’ ingevoerd, in de westerse wereld is deze pas sinds het einde van de 19e eeuw bekend. Deze nood aan ‘zuivering’ is gebaseerd op de theorie dat de darmen en nieren gifstoffen bevatten en dat deze, als ze niet uit het lichaam worden verwijderd, bijdragen aan het ontstaan van ziekten. Een positief effect van deze procedure op de spijsvertering of gezondheid werd echter (nog) niet bewezen. Bij een normaal, gezond spijsverteringsproces blijven er geen gifstoffen of afvalproducten over. Het veronderstelde werkingsmechanisme komt niet overeen met de huidige wetenschappelijke kennis.
Dat is waar. Veel mensen ervaren maagpijn, diarree of andere spijsverteringsproblemen als reactie op stress. Typische uitspraken zoals "Ik heb een knoop in mijn maag" of "Als ik er nog maar aan denk, krijg ik al buikpijn" verwijzen hiernaar. Dit komt omdat we, naast het centrale zenuwstelsel ook een enterisch zenuwstelsel hebben, in de volksmond ook wel bekend als de buikhersenen. Deze twee stelsels zijn nauw met elkaar verbonden en kunnen elkaar ook beïnvloeden. Als je bijvoorbeeld een emotie als boosheid of stress ervaart, kan je dit dus gewaarworden in je maag.