Wat is prikkelbaredarmsyndroom?

Prikkelbaredarmsyndroom (PDS), is een veelvoorkomende aandoening waar één op tien mensen last van heeft. De Engelse benaming die ook vaak in België wordt gebruikt is IBS (Irritable Bowl Syndrome). PDS, vroeger ook wel spastisch colon genoemd, is een chronische darmstoornis die ongemakken veroorzaakt zoals buikpijn, krampen, opgeblazen gevoel, flatulentie, diarree en/of constipatie. Deze aandoening is onschadelijk en vormt gelukkig geen bedreiging voor je gezondheid, maar ze brengt wel de pijn en ongemakken met zich mee.

Prikkelbaredarmsyndroom is geen ziekte, het verwijst naar een verzameling van klachten die gelinkt worden met een verstoorde darmwerking. Het is een functionele darmaandoening waarbij het normale functioneren van de darm is verstoord. Er zijn geen aantoonbare anatomische afwijkingen zichtbaar. De diagnose wordt gesteld op basis van de symptomen.

Functionele dyspepsie en het prikkelbare darmsyndroom komen vaak samen voor.

Wat zijn de klachten van prikkelbaredarmsyndroom?

Het klachtenpatroon varieert van persoon tot persoon en kan lichte tot ernstige klachten vertonen. Sommigen hebben voortdurend klachten, terwijl anderen gedurende een periode klachtenvrij zijn. Ook de intensiteit van de klachten wisselt sterk van persoon tot persoon. De meest voorkomende klachten bij PDS zijn buikpijn, hevige krampen, opgeblazen gevoel, winderigheid en stoelgangproblemen.

De ongemakken beginnen vaak tijdens of net na de maaltijd. Meestal verbeteren de klachten na het laten van een paar windjes of na een toiletbezoek. Patiënten ervaren het vaakst links onder in de buik of rond de navel pijn. Sommige patiënten hebben voornamelijk last van buikloop terwijl anderen net last hebben van verstopping. En weer anderen hebben soms diarree en dan weer verstopping.

Patiënten met PDS hebben vaak een opgeblazen gevoel, waarbij de buik vaak zichtbaar is opgezwollen. We kunnen ook opmerken dat de klachten in de loop van de dag en na het eten verergeren. Maar het kan ook zijn dat mensen met PDS zelfs met een lege darm een opgeblazen gevoel ervaren. Dit alles heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat overmatige gasvorming ontstaat door bacteriën die in de darmen voorkomen.

Ook een verminderde eetlust, winderigheid, maagklachten, rommelingen in de buik, oprispingen, brandend maagzuur, vermoeidheid enz. zijn klachten die gepaard gaan met PDS.

Wat zijn de oorzaken van prikkelbaredarmsyndroom?

De precieze oorzaak van prikkelbaredarmsyndroom is nog steeds niet gekend. Het lijkt erop dat bij deze patiënten de zenuwen en de spieren van de darm extreem gevoelig zijn. Vermoedelijk gaat het hierbij om een combinatie van verschillende factoren: zowel voeding als stress blijken een rol te spelen, naast een verstoring in de motoriek van je darmen en een erg gevoelige darmwand.

Stress

Er is geen bewijs dat stress prikkelbare darm zou veroorzaken, maar stress kan wel de ongemakken verergeren. Emoties, spanningen en stemmingen oefenen nu eenmaal een invloed uit op de darmbewegingen. Iedereen heeft dit vast al ervaren: denk bijvoorbeeld even aan je eerste mondeling examen of je eerste sollicitatiegesprek waarbij je je erg zenuwachtig was. Klamme handjes en een paar keer meer naar het toilet. Dit komt doordat je darmen en je hersenen met elkaar in verbinding staan. Als je stress hebt, sturen je hersenen signalen naar je darmen waardoor je er last van krijgt. Klachten bij de helft van de mensen met PDS zijn te herleiden tot stress.

Eetgewoonte

Door de jaren heen, is – ten gevolge van de toenemende welvaart waarin we leven - onze voeding erg veranderd. Een evolutie die ertoe geleid heeft dat onze voeding steeds minder vezels ging bevatten, en dat kant-en-klare maaltijden aan belang hebben gewonnen. Bij darmaandoeningen kan voeding een grote rol spelen en klachten veroorzaken óf juist verminderen. Bij PDS is er alvast een duidelijke link tussen beide. Voeding die gasvorming in de darmen kan veroorzaken zoals koolsoorten, ajuinen en knoflook kunnen triggers zijn voor PDS-patiënten en zorgen voor vervelende buikpijn.

Er bestaat geen algemeen voedingsadvies omdat de klachten zo uiteenlopend zijn. Daarnaast bestaat er ook geen algemeen dieet waarbij prikkelbare darm verdwijnt. Desalniettemin kunnen bij sommige personen enkele aanpassingen in hun dieet wel helpen.

Hoe prikkelbaredarmsyndroom behandelen of verlichten?

Ziekteverzuim door PDS-klachten is hoger dan griep doordat PDS-patiënten kampen met onzekerheid, stress en vaak lang moeten zoeken naar de behandeling die het best bij hen past. De huidige behandelmogelijkheden richten zich op de symptomen en het normaliseren van de spijsvertering of pijnverlichting.

Er bestaan zeer uiteenlopende geneesmiddelen om spijsverteringsklachten te behandelen. Carmenthin® is een geneesmiddel verkrijgbaar zonder voorschrift, enkel in de apotheek. Het bevat een combinatie van twee actieve bestanddelen die symptomen van gastro-intestinale klachten zoals een opgeblazen gevoel, milde spasmen, winderigheid en buikpijn kunnen verlichten.